Mariakerk De Schans
Architect: J.C. van den Heuvel (1825-1904) / 1923 bidkapel door Jos. Donders (1898-1940). In 1873-1874 werd op De Schans een nieuw parochiecentrum Heikant gesticht, als eerste afscheiding van de parochie Goirke die sinds 1797 het noordelijk stadsdeel bediende. De kerk werd in 1873 gebouwd. Sinds 1964 is de parochie in handen van de norbertijnen, de ‘witheren’, die eerder van 1232-1832 het patronaatsrecht in Tilburg hadden, dat wil zeggen het recht om een pastoor te benoemen. De in sobere neogotische stijl gebouwde kerk is een driebeukige kruiskerk, bestaande uit een hoog middengedeelte met aan beide zijden twee lage delen. De kerk werd rijk versierd met twintig houten beelden, vier houten reliëfs en een tabernakel, mogelijk deels uit het atelier van de Bossche beeldhouwer H. van der Geld (1838-1914). In 1923 is door architect Jos. Donders de bidkapel gebouwd. De binnenzijde van de kerk werd in 1929 helemaal gepolychromeerd. Na een grondige restauratie in 1968 wordt de kerk in diverse tinten grijs overgeschilderd. In 1987-1988 werden kerk en pastorie weer gerestaureerd. De grotere beelden kregen een plaats in de zijbeuken van de kerk en enkele kleine beelden werden verwerkt in de orgelkast. Links van het priesterkoor bevindt zich de doopkapel en daarachter de Norbertuskapel, met daarin glas-in-loodramen van Maria, de Heilige Dionysius, de zalige Peerke Donders en de Heilige Augustinus. Peerke Donders heeft rechts van het priesterkoor in 1982, het jaar van zijn zaligverklaring, een eigen kapel gekregen. Daarin staat sinds 1996 een beeld van hem, dat oorspronkelijk in een nis in de gevel van het patronaat tegenover de kerk heeft gestaan. Het orgel uit 1918 met neogotisch front is gemaakt door de Gebr. Vermeulen. In 1931 is een tweede klavier aangebracht en in 1995 heeft het orgel een grondige restauratie ondergaan waarbij het front is teruggebracht in de oorspronkelijke staat. Rijksmonumenten aan De Schans Aan het gemeentelijk beschermd stadsgezicht De Schans staan nog meer (niet opengestelde) rijksmonumenten. De pastorie / priorij norbertijnen (nr. 122) dateert uit 1874 en is een ontwerp van de Tilburgse architect H.J. van Tulder (1819-1903). Het voormalige klooster van de Zusters van Liefde / Sint Leonardusgesticht (nr. 123) stamt uit 1872. Het heeft van 1902 tot 1960 als klooster gediend. Het Patronaatsgebouw Petrus Donders (nr. 32) dateert uit 1911 en is gebouwd door architect Jos. Donders (1898-1940). In het plantsoen staat sinds 1924 het beeld van Onze Lieve Vrouwe van Onbevlekte Ontvangenis, vervaardigd door de gebroeders Jan Custers (1867-1942) en Alphons Custers (1875-1930) van het Atelier voor Christelijke Kunst in Stratum.
Address
De Schans 121, Tilburg