Deze villa genoot jarenlang bekendheid als een soort rusthuis waar wetenschappers, kunstenaars, toneelspelers en literatoren konden logeren. Tegenwoordig is het pand in gebruik als woonhuis. De Pauwhof werd in 1912 gebouwd als buitenverblijf (een luxe ‘vakantiewoning’) voor Jacob Cornelis Overvoorde (1865-1930) en zijn echtgenote Johanna Gordon (1881-1957). Zij woonden in Leiden, waar Overvoorde hoofd was van het gemeentearchief en directeur van stedelijk museum De Lakenhal.
Ontwerper van de villa was architect Joseph Cuypers (1861-1949), zoon van de beroemde bouwmeester Pierre Cuypers die bekendstaat als de schepper van het Rijksmuseum Amsterdam, kasteel De Haar en een groot aantal neogotische kerken. Net als zijn vader heeft Jos Cuypers een groot oeuvre op zijn naam staan, dat vooral bestaat uit kerkgebouwen. Daarnaast ontwierp hij allerlei andere openbare gebouwen en in mindere mate woonhuizen. De Pauwhof is gebouwd in een zeer traditionele trant die min of meer teruggaat op het Hollands classicisme uit de zeventiende eeuw.
Het buitenhuis De Pauwhof verrees op een afgesplitst gedeelte van het landgoed De Paauw. Dit landgoed was tot zijn dood in 1881 bewoond door prins Frederik der Nederlanden (zoon van koning Willem I). Zijn dochter verkocht De Paauw, waarna het landgoed werd verkaveld in kleinere stukken waarop nieuwe landhuizen zoals De Pauwhof en Villa Ruys werden gebouwd. Het inrijhek van De Pauwhof aan de Rijksstraatweg met de negentiende-eeuwse portierswoning is de vroegere hoofdingang van De Paauw. Vanaf hier liep een oprijlaan naar huize De Paauw, om via de huidige Raadhuislaan bij de tweede portierswoning weer bij de Rijksstraatweg uit te komen.
Op 9 maart 1940, precies tien jaar na het overlijden van haar man, opende Johanna Overvoorde-Gordon in haar buitenhuis een instelling waar gemiddeld vijftien gasten tegen kostprijs enkele dagen of langer (maximaal zes maanden) konden logeren. Het huis was daartoe aangepast door de binnenhuisarchitect Paul Bromberg. Het had de sfeer van een Engels landhuis en van een deftig internaat waar een luide bel het gezamenlijk gebruik van koffie en thee, de lunch en het diner aankondigde. De gasten dineerden in de eetzaal bij kaarslicht. De bewaard gebleven gastenboeken vermelden de namen van grootheden als J.C. Bloem, Ida Gerhardt, Jan Greshoff, Martinus Nijhoff, Adriaan Roland Holst, Ank van der Moer, de Javaanse danser Indra Kamadjojo, Tessa de Loo en A.F.Th. van der Heijden.
Begin jaren negentig bleek de animo voor een verblijf op De Pauwhof sterk afgenomen te zijn. Er ontstonden grote financiële tekorten en in 1992 viel het doek. Het huis werd verkocht en is sinds die tijd in gebruik als woning.
Tekst: Robert van Lit
Foto: Marcel Spierings
Villa De Pauwhof
This villa enjoyed fame for many years as a kind of retirement home where scientists, artists, actors and writers could stay. Today the building is used as a residence. De Pauwhof was built in 1912 as a country house (a luxury ‘holiday home’) for Jacob Cornelis Overvoorde (1865-1930) and his wife Johanna Gordon (1881-1957). They lived in Leiden, where Overvoorde was head of the municipal archives and director of the municipal museum De Lakenhal.
The villa was designed by architect Joseph Cuypers (1861-1949), son of the famous architect Pierre Cuypers who is known as the creator of the Rijksmuseum Amsterdam, De Haar Castle and a large number of neo-Gothic churches. Like his father, Jos Cuypers has a large oeuvre to his name, which mainly consists of church buildings. He also designed all kinds of other public buildings and to a lesser extent houses. De Pauwhof was built in a very traditional style that more or less goes back to Dutch classicism from the seventeenth century.
The country house De Pauwhof was built on a split-off part of the De Paauw estate. This estate was inhabited by Prince Frederik of the Netherlands (son of King William I) until his death in 1881. His daughter sold De Paauw, after which the estate was divided into smaller pieces on which new country houses such as De Pauwhof and Villa Ruys were built. The entrance gate of De Pauwhof on the Rijksstraatweg with the nineteenth-century gatehouse is the former main entrance to De Paauw. From here a driveway led to the De Paauw house, to reach the Rijksstraatweg again via the current Raadhuislaan at the second gatehouse.
On 9 March 1940, exactly ten years after her husband’s death, Johanna Overvoorde-Gordon opened an institution in her country house where an average of fifteen guests could stay for a few days or longer (maximum six months) at cost price. The house had been adapted for this purpose by the interior designer Paul Bromberg. It had the atmosphere of an English country house and of a stately boarding school where a loud bell announced the shared use of coffee and tea, lunch and dinner. The guests dined in the dining room by candlelight. The preserved guest books mention the names of greats such as J.C. Bloem, Ida Gerhardt, Jan Greshoff, Martinus Nijhoff, Adriaan Roland Holst, Ank van der Moer, the Javanese dancer Indra Kamadjojo, Tessa de Loo and A.F.Th. van der Heijden.
In the early nineties, the interest in staying at De Pauwhof appeared to have waned considerably. Major financial deficits arose and in 1992 the curtain fell. The house was sold and has been used as a residence ever since.
Text: Robert van Lit
Photo: Marcel Spierings

Address
Paauwlaan 2a, Wassenaar