Stroomopwaarts van de watermolen van Bels vinden we in de Mosbeek de watermolen van Frans. Je bezoek zeker waard. Je vindt hier namelijk allerlei leuke en interessante informatie over watermolens en hun molenaars. Het waterrad van Watermolen Frans wordt al meer dan 300 jaar aangedreven door het water uit de beek.
In Watermolen Frans zijn elke zondag vrijwilligers aanwezig om je welkom te heten en je de molen te laten zien. Als de molen open is kun je ook een bezoekje brengen aan de Winkel van Frans. Zelf eens een velletje papier scheppen of een handje graan malen? Dat kan! Bovendien organiseren we hier regelmatig leuke activiteiten voor zowel kinderen als volwassenen. Bezoek bijvoorbeeld onze oogstdag of kom met de kinderen uilenballen uitpluizen.
Geschiedenis:
Volgens de annalen is deze molen in 1711 gebouwd als papiermolen door Bernardus Kremer (later Cramer genoemd). In “Molens Mulders Meesters” (p. 482) staat: “In 1711 stichtte Bernardus Cramer (burgemeester van Ootmarsum) een papierfabriek in de middelste molen”. Dit kan evengoed betekenen dat de molen op dat moment al bestond en werd verbouwd.
1725 wordt ook wel als bouwjaar genoemd, maar keihard bewijs is hiervoor is er, evenals voor 1711, niet.
De molen werd in 1870 verkocht aan Bernard Frans (de acte hangt nog in de molen). De familie Frans verbouwde in 1879 de papiermolen, om hem geschikt te maken voor het malen van graan. Om het rendement van de molen te vergroten werd de onderslagmolen veranderd in een bovenslagmolen. Daartoe werd naast de molen een stuwvijver aangelegd.
De Stichting “Het Overijssels Landschap” werd in 1961 eigenaar van de molen en liet deze in 1969/1970 en in 1999 restaureren. In de molen is nu een permanente expositie te zien over de ontstaansgeschiedenis van de molen; daarnaast wordt ruime aandacht besteed aan de ontwikkeling van flora en fauna in het dal van de Mosbeek. Ook zijn er archeologische bodemvondsten uitgestald.
De Mosbeek is een laaglandbeek met een nog zeer gaaf karakter. De planten in en langs de Mosbeek zijn erg afhankelijk van voldoende schoon water. De provincie probeert dan ook samen met anderen de natuurlijke rijkdom van de Mosbeek te behouden. Dit gebeurt ondermeer door onderzoek te doen naar de uitspoeling van meststoffen vanuit de landbouwpercelen langs de beek en de mogelijkheden deze uitspoeling te verminderen. Ook worden, waar mogelijk, landbouwers gestimuleerd minder mest te gebruiken en worden gronden aangekocht ten behoeve van natuurontwikkeling.

Address
Oosteriksweg 26, Mander